13 i 16 kwietnia Muzeum Miasta Łodzi i Uniwersytet Łódzki zapraszają na specjalne wydarzenia upamiętniające 150. rocznicę buntu łódzkich tkaczy.
W latach 50. XIX wieku doszło do pierwszego większego przełomu w życiu gospodarczym Łodzi. Stagnacja w handlu i przemyśle, wywołana nadmiernym napływem zagranicznych towarów oraz zastąpienie części pracowników maszynami, dotkliwie odbiła się na życiu robotników. Rękodzielnicy – tkacze łódzcy i ich czeladź – zrozumieli, że stoją u progu ruiny. Rozpacz przerodziła się w gwałt pod postacią buntu przeciwko maszynom. Stało się to w roku 1861.
„Ciężką noc przeżyła Łódź z dnia 21 na 22 kwietnia 1861 roku. O godzinie 20:00 zamknięto restauracje, szynki, cukiernie i piwiarnie. Nie opuszczano domów. Nie pamiętano chyba takiego dnia niedzielnego w Łodzi (…) Pod wieczór zbierać się zaczęły pod gospodą na rogu ulic Zawadzkiej i Piotrkowskiej grupki czeladniczej młodzieży. Kije mieli ze sobą, łomy, niektórzy po prostu kamienie. Uformował się groźny, nienawistny, posępny, liczny i potężny, zdecydowany na wszystko tłum. Na Wodnym Rynku, już w zupełnej ciemności późnego wieczora, przypuszczono szturm do fabryki Scheiblera. Padły wyłamane drzwi, okna, tłum wtargnął do wnętrza, z głuchą zaciekłością niszczył znienawidzone maszyny, demolował urządzenia fabryczne. Z krosien tkackich pozostały tylko szczątki. Dalszej akcji niszczycielskiej położyło kres nadciągnięcie wezwanego wojska. Nastąpiły aresztowania”.
Czy warto dziś powracać do tych wydarzeń sprzed 150 lat? Nie mamy wątpliwości, ponieważ Muzeum Miasta Łodzi nie tylko przechowuje pamiątki historii, ale również przypomina ważne i zapomniane wydarzenia z życia miasta. Wśród nich mało powszechnie znany bunt łódzkich tkaczy przeciwko maszynom, który należy zaliczyć do ważnych kart historii współtworzących naszą łódzką tożsamość.
Plan obchodów upamiętniających bunt łódzkich tkaczy:
Panel dyskusyjny z udziałem historyków i socjologów Uniwersytetu Łódzkiego oraz miłośników dziejów miasta.
13 kwietnia 2011, g. 18:00
Muzeum Miasta Łodzi, Sala Lustrzana, ul. Ogrodowa 15
Tematy wystąpień:
prof. J. Kita: Łódź w 1861 roku – rys społeczno-gospodarczy
prof. P. Waingertner: Franciszek Traeger, prezydent Łodzi w okresie buntu łódzkich tkaczy
dr K. Kędziora: Przeciwko maszynom i niesprawiedliwości – polski luddyzm
A. Sekura: Formy buntu i oporu społecznego w okresie rewolucji przemysłowej
A. Jabłońska: Ślady buntu łódzkich tkaczy obecne w dzisiejszej Łodzi
Spacer szlakiem buntu łódzkich tkaczy
opracowanie: Magdalena Prasoł (przewodnik PTTK)
16 kwietnia 2011, g. 12:00
Zbiórka: Muzeum Miasta Łodzi, ul. Ogrodowa 15